NỖI SỢ TRƯỚC NHỮNG CHUYẾN ĐI

Có lẽ nó là một hội chứng chăng, như hội chứng sợ độ cao, sợ bóng tối, sợ tùm lum thứ nào đó...

Trước chuyến đi nào cũng là khoảng thời gian "đương nhiên trống rỗng", thậm chí "đương nhiên stress". Không phải vì sức ép thu xếp công việc để đi. Không phụ thuộc vào nội dung, mục đích, thành phần đi, gánh nặng hay những hứa hẹn bay bổng phiêu bồng của chuyến đi. Nó đương nhiên sẽ thế hay sao ấy, và càng ngày càng nặng hơn.

Trước chuyến đi, yếu đuối kinh khủng. Yếu như sắp rơi xuống nước để trôi về vô tận mà chả có gì níu kéo, cũng chả có gì bấu víu. Đơn độc tàn bạo. Như thể mọi thứ xung quanh, nhất là con người, đặc biệt những người đang chi phối cuộc đời, tâm lý mình nhiều nhất đều bỏ rơi mình. Yếm khí, tự kỷ. Ngày càng yếu đuối trong những khoảnh khắc này.

Những nỗi buồn, hiện hình hay dang dở chẳng phân minh, những đau đớn chìm lẩn, những giấu giếm tổn thương, tất cả sẽ trồi lên lồ lộ. Nổi lên bần bật trong tâm trạng như những sợi chão to cỡ cổ tay, lạnh lùng và gân guốc, căng như sắp đứt. Mình không có khả năng nào can thiệp, làm dịu sự hỗn loạn ấy.

Và có những nhu cầu cực kỳ không dám thực hiện. Có những khao khát mà hễ đưa tay ra với thì dường như bản thể mình sẽ vỡ vụn đi vì tổn thương kỳ quặc. Dù những nhu cầu, những khao khát ấy cực kỳ giản dị, lúc bình thường tĩnh trí sẽ thấy hoàn toàn có thể thực hiện ngay, và không có gì kỳ quặc cả. Luôn là dạng "cần một bàn tay nắm", "một bàn tay từ từ chia xa". Cần có con người ở bên kinh khủng. Và đôi khi là một con người cụ thể. Dù sao cũng cần.

Đi rồi sẽ quay về. Nhưng bao giờ cũng thế, dường như có thể chết vì nghẹt tim trước chuyến đi.

Trên đời có hội chứng ấy không - Nỗi Sợ Trước Chuyến Đi.

Riêng mình không thích đi xa. Những miền xa thẳm, những miền nào đó cũng không bao giờ đủ quyến rũ bằng cuộc sống thường nhật. Những gánh nặng cuộc đời, những lo âu với vui buồn thẳm sâu của mình không phải ở bất kỳ miền xa nào ngoài thành phố mình đang sống. Đi tới đâu thì vẫn cứ quay về để tự mình trải qua, chả ai, chả xứ sở nào thay đỡ được. Và tình yêu bao giờ cũng thế, theo mọi nghĩa, mọi cung bậc hạnh phúc, khổ đau, day dứt, xót xa, hẫng hụt, tràn đầy - luôn thực sự ở lại sau lưng mình trong những chuyến đi xa, đi xa ...

Thế thì đi làm gì! Nhưng cuộc đời luôn gồm cả những chuyến đi. Và mình thì vẫn hiểu như thế. Hiểu rằng rất có thể trên đời có hội chứng ấy thật. Tức là mình sẽ vượt qua nó khi chuyến đi kết thúc. Trời ơi!!!

CÀNG GIÀ CÀNG TỐT

Thân chủ đi vắng. Thế là mọi thứ hoãn đến mai khi gã xong việc nước, quay về với bến bãi đời này. 

Gái con lầm bầm, nghề gì mà sinh nhật cũng không về được.

Zai con gạ gẫm, thôi, đừng hoãn, để con thổi nến hộ cho.

Mụ ô sin có hôn thú tất bật gánh vác việc tề gia, trị con thay gã suốt từ tinh mơ đã mệt phờ. Mụ khích lệ tinh thần máu mê ăn chơi của lũ nhóc bằng một bó loa kèn sái vụ quẳng toẹt vào lọ và một tiếng thở phào lén lút.

Nhiều khả năng mụ sẽ kiếm cái bánh gato bé bằng đĩa tách trà, cắm chen chúc đủ số nến theo chứng minh thư của gã. Sẽ chụp cái bánh nát bét gửi, à dí vào mặt gã với tinh thần nham hiểm. Rất có thể cái bánh còn nhỏ nữa cho nát hơn càng tốt. Cho gã nhìn đấy mà nhớ rằng chả có bờ bãi nào chịu chấp nhận đợi chờ và chính gã - con thuyền nát cỡ ấy - cần hơn đâu. Hé hé.

Càng già càng tốt nghe chưa. Càng mau về hưu vui thú điền viên. Càng có cơ hội chơi FB, ọp ẹp để hiểu vợ nghe chưa.

Duyệt nguyện vọng của em zai đi gái con, tối nay dù không có thân chủ đại gia ở nhà vẫn có nghi lễ thổi nến, đủ số nến, kể cả thừa nến. Kể cả mai thổi lại, sinh nhật lại vẫn tốt. Càng già càng tốt. Chán trò bỏ nhà đi trực triền miên của gã lắm rồi.

Gái con lẩm nhẩm liệt kê xem có những nghề nào mà mai này gái quyết cạch mặt không lấy zai ở đó làm chồng. Sinh nhật mà cũng trực, bố ai chịu được. Ha ha.

NGƯỜI ĐÀN BÀ TỪNG XA LẠ

 Bạn chị cũng có lần bảo rằng  bỗng dưng tao gặp một người rất lạ. Tự dưng nhìn thấy nhau là muốn kể hết ra. Tin chắc rằng sẽ được hiểu đúng, đơn giản đúng như mình có và cứ thế là kể. Hôm nay chị cũng thấy thế. Tự dưng mình lại gặp nhau nhỉ!

Chỉ biết cười đáp lời chị, chả biết nói gì.  Vì mình cũng thấy đúng thế. Dù với mình thì chuyện này không lạ lùng gì. Đôi lúc giờ đẹp cho những con người dốc hầu bao cuộc sống ra với nhau không liên quan gì đến mưa nắng trần gian đang diễn ra, không liên quan thậm chí cả giới tính, địa vị xã hội hay vô vàn rào cản thang bậc khác.

Chị ấy từng lộng lẫy trên sân khấu. Lộng lẫy từ nét ngón tay lướt giữa không trung, ánh sợi tóc loang trong chiều xoay đèn mầu, nét mắt cười rạng rỡ đấy mà vẫn chìm nổi điều gì như số phận hẹn chờ. Khoé miệng, giọng nói, chỉ một từ thoát ra cũng đã thừa kịch tính hay thừa  cho một sóng âm lan toả, gợi miên man vui buồn thân phận con người.

Thời trẻ, mình đã xem hầu hết các vai chị ấy đóng. Người đàn bà kịch của một thế hệ vàng. Người đàn bà truyền cảm, nổi danh và xa lạ. Mình ít đọc về cuộc đời phía sau ánh đèn của những nghệ sỹ nhưng lại nhớ rất nhập tâm vài nét màu trong bài viết nào đó về chị - người đàn bà sống không nhiều sóng gió, không nhiều cay đắng và rộn rã dù cũng lăn lộn vất vả áo cơm như mọi đàn bà thời ấy.

Sáng nay, người đàn bà ấy ngồi xuống đối diện mình bên bàn quán phở quen. Chị cười như làm quen với kẻ tình cờ chung không gian quán xá. Nét cười không phải của người công chúng, là nét cười của người phố Hà Nội trong cảnh huống ấy thôi. Vừa đủ để thân tình chung một khắc đời đang trôi, sắp tới. Tạm mà không nhạt nhoà. Mình đủ nhẹ nhõm để thay lời chào bằng câu:

- Chào chị. Em đã nhận ra chị.

- Cám ơn em! 

Một khoé cười vẫn rạng rỡ mà trầm kín đáo một tông màu như mái phố nâu rêu - như mấy chục năm trước.  Phở ra rồi, chén thôi. Sống xứ này  ra ngõ gặp sao.  

- Chị nghỉ hưu rồi em ạ. Chị không đi diễn nữa.

Hơi ngạc nhiên vì âm sắc giọng nói thanh bình chứ không có sắc ngác ngơ nuối nào đó của những cuộc gặp tương tự. Mình nói như để chị khỏi hẫng vì cuộc nói chuyện mở ra có gì đường đột vỡi mình.

-  Chị có đi làm phim không chị?
- Cũng không em ạ. Chị đang bận chăm cháu nội và sống. Sao em ăn phở mà không húp nước thế? Em đang cố à?

Chạm gì đó trong không trung. Có gì đó chạm vào mạch cảm nhận rất lạ. Mình giảm tốc độ vớt bánh, khua thịt.

- Vâng. Em hơi mệt ạ.

Và không nhớ nữa, không nhớ mạch chuyện chạy thế nào mà hoá sông hoá biển. Người đàn bà bớt xa lạ dù mắt chị vẫn xa xôi nhìn đâu đó cuối chân mây khi giọng nói rất nhẹ nhàng dẫu vẫn truyền cảm khó tả dẫn mình vào thế giới tâm hồn chị, đúng hơn là "cuộc cảm nhận đời sống" chị đang tận hưởng. Thế giới rất đàn bà chín của một người đàn bà kịch không làm nghề nữa. Chị kể về những niềm vui, những bài viết về đồng nghiệp, những con người quanh chị. Chị đã viết theo cách nào, chọn góc lặng chứ không chọn góc khuất đê viết về họ ra sao.  Những tản văn, chân dung chưa tới giờ công bố, những điếu văn tình nghĩa đã đọc trong tang lễ những bạn nghề đi trước.  

Mình chỉ việc ngồi nghe, bằng cách nào đó thể hiện thay lời: em hiểu, hiểu tất cả những gì chị muốn diễn tả.

Chị ngừng, hỏi vễ công việc, đam mê sống của mình có lẽ để lý giải vì sao mình hiểu chị như thế. Và: 

- Em có quen nhiều người trong giới chị không?
- Dạ không. Em chỉ nghe, xem và đón nhận cảm xúc các anh chị đem lại thôi ạ.

Thay lời dông dài, ặc, mình khoe, đưa chị đọc một vài đoạn đã viết vài cảm nhận chả giống ai  về những người quen của chị. Cách chị chăm chú đọc cũng làm mình hơi ngượng dẫu không ngại ngần, lạ thật với một đứa khép lòng như mình.

Chị hình như cởi mở hơn, thoải mái hơn vì nhận ra sự đồng điệu trong cách cảm nhận cuộc sống. Mình cũng thấy người đàn bà ấy sao mà... không xa lạ, rất bình thường như một cơ số chị bạn của mình - những con người phức tạp trong cảm nhận đời sống nhưng lại lựa chọn cách nhìn con người, cách sống đời thật an lành, giản dị.

Chị lấy điện thoại, email, hẹn tiếp cách chia sẻ cùng nhau, trừ...FB. 

- Chị muốn lại cùng em trò chuyện vào những buổi sáng nào đó nhé. Sẽ đọc những gì chị em mình viết, gửi qua email nhé. 

Mình chỉ còn việc vâng. Chả có lý gì từ chối một tâm hồn đang cởi mở, một người đàn bà xa lạ bỗng hết lạ xa kỳ ảo thế này.

Đôi lúc chỉ cần lắng nghe và tin vào những bất ngờ mà lại rất có lý, thuận theo tuỳ duyên, mọi việc giữa người và người sẽ dễ chịu, dễ dàng rất ... rất...

Không phải câu chuyện giữa fan và nhân vật. Hai chị em cùng thốt ra, giao hẹn. Và chị đã thốt ra luôn cái lời ghi lại ở đầu bài viết này.

Đời, ở quán phở trong Hà Nội, đơn giản hơn cả đan rổ chị nhỉ.

VỘI GÌ TRONG DÂU BỂ TRẦN GIAN...

Rồi tới lúc nỗi đau nào cũng hiểu

Mà xót xa vẫn chập chững ban đầu

Đèn trăm năm dẫu gần cạn đĩa dầu

Vẫn thảng thốt những sớm chiều giông gió

Không trẻ nữa hay chưa từng thấu tỏ

Đường chỉ tay vẫn tít tắp khôn lường

Số phận qua rồi mới càng mặn mà thương

Vội chi vượt trang đời chưa hé mở